Toelichting baten en lasten
In onderstaande tabel zijn de (totale) verschillen tussen de begroting en de rekening over het jaar 2023 weergegeven.
Daaronder is per programma een analyse opgenomen waarin we de verschillen tussen de begroting en de rekening 2023 toelichten (- = nadelig).
Bedragen x € 1.000 | ||||
Programma | Begroting 2023 Primair Saldo | Begroting 2023 Actueel Saldo | Rekening 2023 Saldo | Verschil Begroting Rekening |
---|---|---|---|---|
Inwoner | -39.318 | -48.776 | -37.110 | 11.666 |
Onze buurt | -15.345 | -17.230 | -18.201 | -971 |
Onze gemeente | -6.143 | -8.272 | -6.935 | 1.337 |
Ons geld | 71.722 | 78.914 | 79.865 | 951 |
Overhead | -11.574 | -10.894 | -11.923 | -1.029 |
Saldo rekening baten en lasten | -659 | -6.258 | 5.697 | 11.955 |
Toevoeging aan reserves | -330 | -7.433 | -17.121 | -9.688 |
Onttrekking aan reserves | 1.337 | 18.216 | 15.132 | -3.084 |
Resultaat rekening baten en lasten | 348 | 4.524 | 3.708 | -816 |
Hieronder is per programma een analyse opgenomen waarin de verschillen tussen de begroting 2023 en de rekening 2023 zijn toegelicht (- = nadelig).
Bedragen x € 1.000 | ||
Taakveld | Toelichting | Verschil |
Inwoner | ||
Lasten: | ||
- | Kentalisgebouw terug naar gemeente, € 98.000 ontvangen voor noodzakelijk onderhoud. Het niet bestede budget is toegevoegd aan de reserve lopende projecten. | 103 |
- | Schoolgebouw De Bron terug naar gemeente. We hebben € 236.000 ontvangen voor achterstallig onderhoud. Dit geld zetten we in om het gebouw in stand te houden en geschikt te maken voor onderwijs aan de alleenstaande minderjarige vluchtelingen (AMV-ers) in onze gemeente. Het niet bestede deel is toegevoegd aan de reserve lopende projecten. | 198 |
- | Het project 'dagbesteding AMV-ers' is afgerond en heeft minder gekost dan verwacht. Hier staat een lagere bijdrage uit de algemene reserve tegenover. | 126 |
- | De rijksbijdrage voor opvang Oekraïners is grotendeels gebaseerd op een normvergoeding (totale bijdrage € 8.287.850). Deze inkomsten hebben we ook aan de lastenkant geraamd. Per saldo zijn de uitgaven € 7,4 mln lager dan geraamd. Conform de najaarsnota 2023 storten we het niet benodigde deel van de rijksuitkering uit 2023 in de algemene reserve. | 7.752 |
- | De blokhuismiddelen (coronagelden van 2021) hebben we deels ingezet voor Jeugdhulp. Hier staat een lagere bijdrage uit de reserve lopende projecten tegenover. | 279 |
- | Voor de transformatie Sociaal Domein is een deel van de rijksbijdrage over 2021 en 2022 niet in 2023 uitgegeven. Dit deel hevelen we over naar 2024. | 147 |
- | Voor de implementatie van de nota minimabeleid en schuldhulpverlening is een deel van het budget uitgegeven. Hier staat een lagere bijdrage uit de reserve lopende projecten tegenover. | 209 |
- | De rijksuitkering voor uitbetaling energietoeslag en het noodfonds energiearmoede is niet volledig besteed. Het niet uitgegeven deel hevelen we over naar 2024 door storting in de reserve lopende projecten. | 646 |
- | Voor cultuurverandering bij het Sociaal Team is een deel van de rijksbijdrage over 2021 en 2022 niet in 2023 uitgegeven. Dit deel hevelen we over naar 2024. | 100 |
De hierboven genoemde onderdelen worden verrekend met de algemene reserve of de reserve lopende projecten. Deze hebben daardoor geen invloed op het jaarrekeningresultaat. | ||
Overige voor- en nadelen: | ||
- | We hebben minder statushouders gehuisvest dan verwacht/begroot eind 2023 is de taakstelling naar beneden aangepast vanuit het rijk, omdat we aan minder mensen een woning konden toezeggen. Daarnaast hebben we ook niet de gehele taakstelling kunnen uitvoeren, vanwege woningentekort. Tot slot ontvangen we eenmalig inkomsten vanuit het rijk voor onderwijstrajecten die 3 jaar lopen waardoor de opbrengsten in een jaar vallen en de uitgaven over 3 jaar verspreid worden. | 191 |
- | Er is € 126.000 minder aan bijstandsuitkeringen verstrekt, hiervan is €101.000 minder uitkeringen Participatiewet. | 126 |
- | Aan uitkeringen minimabeleid hebben we minder uitgegeven, omdat het Kindpakket is komen te vervallen en er rninder aanvragen zijn binnengekomen op de DoeMee! Regeling. | 171 |
- | Vanwege een positief resultaat over 2023 betalen we een lagere bijdrage aan de MGR. Het betreft arbeidsmatige dagbesteding (€ 130.000) en sociale werkvoorziening (€ 87.000). | 217 |
- | De advies- en inhuurkosten voor de uitvoering van de BBZ/TOZO regeling zijn lager uitgevallen doordat minder gebruik wordt gemaakt van deze voorziening. | 53 |
- | De kosten voor regionaal wmo-vervoer zijn lager uitgevallen. | 63 |
- | Aan Huishoudelijke hulp hebben we minder besteed. | 368 |
- | Aan zorgkosten WMO (dagbesteding en begeleiding) hebben we minder besteed. Hiervan heeft € 240.000 betrekking op minder begeleiding en € 146.000 op de afrekening 2022 van de subsidie voor inloop en ontmoeting. | 749 |
- | Er is steeds meer sprake van duurdere specialistische begeleiding binnen de Jeugdhulp. | -138 |
- | We zien een toename in de Gezinshuiszorg waardoor de bestedingen hoger uitvallen. | -231 |
- | Op de behandeling Jeugd-GGZ met verblijf, waar ook het Moeder Kind Huis onder valt, is minder uitgegeven. | 243 |
- | Aan zorgkosten Jeugdbehandeling GGZ zonder verblijf is meer besteed, zie ook de lagere kosten van Jeugd GGZ met verblijf. | -148 |
- | Aan zorgkosten crisis Jeugdhulp is in 2023 minder uitgegeven dan begroot. | 109 |
- | Aan zorgkosten Gesloten plaatsing hebben we minder besteed. | 75 |
- | De directe personele kosten zijn toegerekend aan de programma’s. Ten opzichte van de begroting is er een voordeel ontstaan op dit programma. | 661 |
- | Op basis van de gemeentelijke verslaggevingsvoorschriften mogen wij bijdragen in activa van derden afschrijven in maximaal de termijn die de ontvangen partij hanteert. Doordat de bijdrage van de gemeente, inclusief de overige subsidies die de ontvangende partij ontvangt vaak volledig dekkend is voor de investering activeren zij deze investeringen niet op hun balans. Hierdoor wordt door hen niet afgeschreven en mogen wij dus ook niet afschrijven. Bij het opstellen van de jaarrekening 2023 hebben wij dit vastgesteld bij de controles hierop. Dit betekent op dit programma een vrijval (extra afschrijvingslast) in 2023. | -513 |
Baten: | ||
- | We hebben een lagere rijksbijdrage ontvangen voor de opvang van Oekraïners. | -340 |
Onze buurt | ||
Lasten: | ||
- | In 2023 was eenmalig budget beschikbaar voor het vergroenen grijze straten/centra (€ 250.000) en het vergroenen van het Dorpsplein (€ 50.000) ten laste van de algemene reserve. Deze budgetten zijn niet volledig uitgegeven in 2023. Daarom hevelen we deze bedragen over naar 2024 door storting in de reserve lopende projecten. | 295 |
- | We hebben de bedragen voor de uitvoering van het klimaatakkoord nog niet uitgegeven en bedragen uit voorgaande jaren ook nog niet. We nemen een groot deel mee naar 2024, ter hoogte van ongeveer € 500.000. Deze houden we daarmee beschikbaar voor onze duurzaamheidsambities. Daarnaast is een deel van een bijdrage van het Rijk (de CDOKE gelden) vrij gevallen. Hiermee was geen rekening gehouden in de begroting. | 500 |
- | In 2023 zijn er minder speeltoestellen vervangen, wat leidde tot een voordeel van € 77.000. Dit voordeel is gestort in de bestemmingsreserve Speeltuinen. Zie ook programma Ons geld. | 77 |
De hierboven genoemde onderdelen worden verrekend met de algemene reserve of de reserve lopende projecten. Deze hebben daardoor geen invloed op het jaarrekeningresultaat. | ||
Overige voor- en nadelen: | ||
- | Hogere bijdrage aan de VRGZ volgens gewijzigde begroting door prijs- en loonstijging 2023. | -184 |
- | Hogere energiekosten door nieuw contract voor de parkeergarages, sporthallen, zwembad, kermis, openbaar vervoer en rioolgemalen. | -94 |
- | SPUK IZA, deze uitkering is bestemd voor activiteiten in het kader van de ambities en doelen zoals gesteld in het integraal zorgakkoord (IZA). Hiervoor is een bestedingsplan opgesteld. Voorbeelden van kosten (naast personele kosten), zijn kosten aan GGD, RIBW, IXTa Noa & Pro Persona. | 123 |
- | We hebben de bedragen voor de uitvoering van het klimaatakkoord nog niet uitgegeven en bedragen uit voorgaande jaren ook nog niet. We nemen een groot deel mee naar 2024, ter hoogte van ongeveer € 500.000. Deze houden we daarmee beschikbaar voor onze duurzaamheidsambities. Daarnaast is een deel van een bijdrage van het Rijk (de CDOKE gelden) vrij gevallen. Hiermee was geen rekening gehouden in de begroting. | 224 |
- | De directe personele kosten zijn toegerekend aan de programma’s. Ten opzichte van de begroting is er een voordeel ontstaan op dit programma. | 361 |
- | Op basis van de gemeentelijke verslaggevingsvoorschriften mogen wij bijdragen in activa van derden afschrijven in maximaal de termijn die de ontvangen partij hanteert. Doordat de bijdrage van de gemeente, inclusief de overige subsidies die de ontvangende partij ontvangt vaak volledig dekkend is voor de investering activeren zij deze investeringen niet op hun balans. Hierdoor wordt door hen niet afgeschreven en mogen wij dus ook niet afschrijven. Bij het opstellen van de jaarrekening 2023 hebben wij dit vastgesteld bij de controles hierop. Dit betekent op dit programma een vrijval (extra afschrijvingslast) in 2023. | -2.735 |
Baten: | ||
- | Meer leges voor Kabels & leidingen ontvangen door de start van een groot glasvezelproject. | 58 |
- | Voor de sporthallen Heuvelland en Morgenfit hebben we een hoger voorschot SPUK Stimulering sport ontvangen in 2023. Voor zwembad De Lubert hebben we een hogere afrekening SPUK ontvangen over de jaren 2021 en 2022. | 134 |
- | Een deel van een bijdrage van het Rijk (de CDOKE gelden) zijn vrij gevallen. Hiermee was geen rekening gehouden in de begroting. | 294 |
Onze gemeente | ||
Lasten: | ||
- | Projectkosten beschikbaar gesteld bij begroting 2023 ten laste van de algemene reserve nog niet uitgevoerd, versterken bedrijventerrein I en II en parkeerplekken De Ren. Bedrag van € 100.000 voor versterken bedrijventerrein moet naar 2024. | 115 |
- | Lagere investeringsbijdrage Project Omgevingswet. Door uitstel van de wet is het project vertraagd. Ook de uitgaven verschuiven deels naar de toekomst. Hiertegenover staat ook een lagere bijdrage uit de reserve lopende projecten. Zie hiervoor programma Ons Geld. | 346 |
- | Het project vitale vakantieparken is nog niet afgerond en loopt door in 2024. Hier staat ook lagere bijdrage uit reserve lopende projecten tegenover. Zie programma Ons geld. | 170 |
De hierboven genoemde onderdelen worden verrekend met de algemene reserve of de reserve lopende projecten. Deze hebben daardoor geen invloed op het jaarrekeningresultaat. | ||
Overige voor- en nadelen: | ||
- | Een deel van de voorziening wachtgeldverplichtingen voormalige wethouders is vrijgevallen doordat de betreffende personen een nieuwe baan hebben. | 125 |
- | De kosten voor het organiseren van de twee verkiezingen in 2024 zijn lager uitgevallen, mede door de projectleiding in eigen beheer uit te voeren. | 53 |
- | De verwachting was dat we in 2023 een positief bedrag zouden realiseren op de grondexploitatie Hulsbeek. Maar doordat we de in het verleden genomen winst moeten corrigeren is deze een stuk lager. In 2024 sluiten we deze grondexploitatie af. De totale grondexploitatie is nog steeds positief. | -283 |
- | De kosten voor het uniform wandelpadennetwerk zijn lager en we hebben minder subsidies verstrekt doordat we minder aanvragen kregen. | 68 |
- | Voor de geraamde re-integratietrajecten 2023 is minder uitgegeven. Ideeen over dit budget zijn in 2023 nog niet van de grond gekomen. | 98 |
- | De bijdrage aan de ODRN is lager dan geraamd. De indexatie van de bijdrage is later nog bijgesteld en we hebben iets minder afgenomen dan verwacht. | 77 |
- | Er zijn geen kosten gemaakt voor wet Goed verhuurderschap en het Woningmarktonderzoek is uitgesteld. | 51 |
- | De directe personele kosten zijn toegerekend aan de programma’s. Ten opzichte van de begroting is er een voordeel ontstaan op dit programma. | 255 |
Baten: | ||
- | Hogere opbrengsten uit anterieure overeenkomsten en leges, maar daardoor zijn ook de advieskosten hoger. Per saldo een voordeel van € 101.000. | 101 |
Ons geld | ||
Lasten: | ||
- | De bijdrage aan Munitax over 2023 is lager dan begroot. Dit komt doordat de (inhuur)kosten voor het afhandelen van de vele woz- bezwaren lager waren. Daarnaast hebben we een lagere afrekening over 2022 ontvangen (€ 20.000). | 182 |
- | De stelpost coronagelden voor lokale cultuur en dorps-/ buurthuizen is in 2023 niet ingezet. | 82 |
Baten: | ||
- | In het laatste kwartaal 2023 was het saldo van Schatkistbankieren hoger dan verwacht, daarvoor hebben we ook meer rente ontvangen. | 89 |
- | De ozb opbrengst is € 120.000 hoger dan verwacht. € 27.000 daarvan heeft betrekking op voorgaande belastingjaren. | 120 |
- | We hebben een hogere algemene uitkering ontvangen. Dit komt door een afrekening over 2021 en 2022 (€ 90.000) en de bijstelling van diverse maatstaven voor 2023 (€339.000). | 429 |
Reserves | ||
Lasten (toevoegingen aan reserves): | ||
- | Conform de Najaarsnota is het restant budget voor de opvang Oekraïners toegevoegd aan de Algemene reserve. | -7.293 |
- | Voor een aantal projecten is het restant budget gestort in de reserve lopende projecten, omdat de betreffende projecten niet zijn afgerond in 2023. Dit betreft energiebesparende maatregelen Den Ienloop (- € 25.000), Herinrichting Planning & Control (- € 192.000), werkervaringsplaatsen en vrijwilligersplekken (- € 50.000), watertappunten (- € 38.000), flankerend beleid energiearmoede (- € 49.000), dienstverlening gemeenten aanpak schulden en armoede (- € 75.000), energietoeslag (- € 590.000), noodfonds energiearmoede (- € 33.000), schoolgebouw Kentalis (- € 95.000), schoolgebouw De Bron (- € 198.000), vroegsignalering (- € 52.000), sociale basis ouderen (- € 28.000), Integraal Huisvestingplan (- € 75.000), vrijwillige vervoersdienst Forte (- € 15.000), vergroenen grijze woonstraten/wijken/dorpscentra (- € 245.000), vergroenen Dorpsplein Groesbeek (- € 50.000), aanpak De Groesbeek (- € 46.000), snoeien bomen (- € 53.000), operatie Steenbreek (- € 96.000), versterken bedrijventerrein I en II Groesbeek (- € 100.000), project vitale streekproducten (- € 20.000) vervangen beheersysteem wegen/riool/groen (- € 15.000), archief (- € 50.000) en vervangende applicatie Sociaal Domein (- € 120.000). | -2.308 |
- | De dotatie aan de reserve Speeltuinen bepalen we op basis van de werkelijke uitgaven in 2023. Op het budget voor speeltuinen is geld overgehouden. Dit is conform de nota reserves en voorzieningen toegevoegd aan de reserve. | -77 |
Baten (onttrekkingen aan reserves): | ||
- | De algemene reserve is ingezet voor diverse taakvelden/projecten. Er is een lagere onttrekking uit de algemene reserve geweest door lagere lasten op diverse taakvelden/projecten. Dit betreft parkeerplekken De Ren (- € 15.000), ontmoetingsplek Millingen (- € 15.000), uniform wandelpadennetwerk Gelderland (- € 12.000), project streekproducten (- € 30.000), archief (- € 73.000), middelen dagbesteding AMV'ers (- € 126.000), extra bijdrage Munitax (- € 163.000), aanwijzing interim griffie (- € 8.000), bijstelling grondexploitatie Hulsbeek (- € 17.000) en budget werving/selectie nieuwe griffier (- € 8.000). | -467 |
- | Er was geen onttrekking uit de reserve rekeningresultaten nodig, omdat er geen tekort is over 2023. | -355 |
- | Er is een lagere onttrekking uit de reserve lopende projecten geweest door lagere lasten op diverse taakvelden/projecten. Dit betreft versterking gemeentelijke dienstverlening (- € 209.000), uitvoering Klimaatakkoord (- € 237.500), verwijderen obstakels in de openbare ruimte (- € 71.000), invoering Omgevingswet (- € 346.000), opvang Oekraïners (- € 118.000), project vitale vakantieparken (- € 170.000), ambulantisering GGZ wmo (- € 98.000), inrichting wmo-ruimtes (- € 36.000), Actieplan duurzaamheid (- € 240.000), Kerkenvisie (- € 15.000), actieplan Stekkenberg (- € 17.000), implementatie nieuwe nota minimabeleid en schuldhulpverlening (- € 21.000), tijdelijke uitbreiding formatie IP participatie en schulhulpverlening (+ € 9.000), inburgering problematiek statushouders (- € 53.000), ouderenzorg vervoer Forte (- € 8.000), voorkomen dak- en thuisloosheid (- € 50.000), extra rijksgelden jeugdhulp (- € 426.000), coronagelden lokale cultuur en dorps-/buurthuizen (- € 82.000), Toerisme (- € 16.000), advieskosten plan iBOR (- € 3.000) en project Herinrichten Planning & Control (- € 30.000). Er is ook een onttrekkingen gedaan voor het project centrum Beek (€ 5.000). | -2.232 |
Overhead | ||
Lasten: | ||
- | Dit is de toerekening van de salaris- en inhuurkosten van de tijd die de organisatie aan dit programma besteedt. Hier staan voordelen op de andere programma's tegenover, want de totale salaris- en inhuurkosten zijn voordeliger dan begroot. | -1.128 |
- | De overige toerekeningen vanuit de kostenverdeelstaat (= kosten organisatie) zijn € 55.000 nadelig. De grootste oorzaken van dit verschil zijn: een nadeel van € 454.000 als verplichte dotatie aan de voorziening voormalig personeel en de voorziening verlofuren personeel, een voordeel van € 123.000 door een hogere UWV-uitkering en doorbelasting aan derden. Daarnaast is er een voordeel van € 209.000 op project Herontwikkeling P&C-cyclus. Dit bedrag schuiven we door naar 2024. Hier staat ook een storting aan de reserve lopende projecten tegenover. Zie programma Ons Geld. Verder is er een voordeel van € 78.000 doorontwikkeling Sociaal team en zijn er diverse kleine verschillen die per saldo leiden tot een nadeel van € 11.000. | -55 |
- | Hogere doorbelasting naar projecten, dit leidt tot een voordeel van € 158.000. Het gaat hier om uren die aan projecten zijn besteed en die dus niet ten laste van de reguliere exploitatie komen. | 158 |